Specjalista Psychoterapii Uzależnień w trakcie certyfikacji, Zaświadczenie nr 1433/I/2022
„Terapia działa tylko wtedy, gdy sam naprawdę tego chcesz.”
Wiele osób uważa, że skuteczna terapia uzależnień wymaga pełnego zaangażowania od samego początku. To przekonanie, choć powszechne, często odstrasza ludzi od sięgnięcia po pomoc, zwłaszcza gdy czują się zagubieni, zdezorientowani lub nie są jeszcze pewni swojej decyzji. W rzeczywistości rozpoczęcie terapii wcale nie wymaga od razu silnej wewnętrznej motywacji – ta często pojawia się dopiero w trakcie procesu leczenia.
Motywacja to coś, co może rozwijać się i zmieniać pod wpływem różnych czynników, a terapia stwarza do tego idealne warunki. Wiele osób rozpoczyna terapię pod wpływem presji – rodziny, przyjaciół, czy nawet sytuacji życiowej. Choć początkowo może się wydawać, że to „wymuszone” działanie, doświadczenie pokazuje, że z czasem, dzięki odpowiedniemu wsparciu, pacjenci zaczynają dostrzegać sens i korzyści płynące z terapii.
Kluczowym elementem, który odgrywa rolę w budowaniu motywacji, jest relacja między terapeutą a pacjentem. Dobrze poprowadzona terapia opiera się na zaufaniu, empatii i zrozumieniu – te czynniki często pomagają osobie uzależnionej spojrzeć na swoje życie z nowej perspektywy. Badania wskazują, że to właśnie ta relacja, a nie początkowa motywacja, ma największy wpływ na skuteczność leczenia.
„Uzależnienie to tylko brak silnej woli.”
W społeczeństwie nadal pokutuje przekonanie, że uzależnienie jest oznaką słabości charakteru lub braku samodyscypliny. Wierzymy, że wystarczy „zacisnąć zęby” i po prostu przestać pić, brać narkotyki czy sięgać po inne substancje. Takie podejście nie tylko upraszcza problem, ale także sprawia, że osoby uzależnione czują się winne za swoje cierpienie i często wstydzą się szukać pomocy.
W rzeczywistości uzależnienie to choroba mózgu. Substancje psychoaktywne, takie jak alkohol czy narkotyki, działają bezpośrednio na układ nagrody w mózgu, który odpowiada za odczuwanie przyjemności. Po pewnym czasie mózg zaczyna funkcjonować inaczej – zmieniają się poziomy dopaminy, która jest kluczowym neuroprzekaźnikiem w procesach motywacji i nagradzania. Uzależnienie prowadzi również do zmian w strukturach mózgu, takich jak kora przedczołowa, która odpowiada za kontrolę impulsów, pamięć i podejmowanie decyzji. Te zmiany sprawiają, że osoba uzależniona traci kontrolę nad swoim zachowaniem. Nawet jeśli pragnie przestać, nie jest w stanie zapanować nad silnym przymusem sięgnięcia po substancję. Próby „zaciśnięcia zębów” i radzenia sobie samemu często kończą się porażką, bo uzależnienie to problem głęboko zakorzeniony w biologii mózgu.
Co ważne, uzależnienie nie oznacza, że ktoś jest słaby. Choroby mózgu – tak jak każda inna choroba – wymagają leczenia i wsparcia. Terapia uzależnień łączy różne metody: pracę nad emocjami, zrozumienie mechanizmów nałogu, a także odbudowę zdolności kontrolowania impulsów.
Warto pamiętać, że choć uzależnienie to choroba, jest ona w pełni uleczalna. Kluczem jest skorzystanie z pomocy specjalistów, którzy wiedzą, jak wspierać osoby uzależnione w drodze do odzyskania zdrowia i kontroli nad swoim życiem.
„Raz uzależniony, zawsze uzależniony.”
Często spotykamy się z przekonaniem, że uzależnienie to coś, co zostaje z człowiekiem na zawsze, a powrót do zdrowego życia jest niemożliwy. Takie myślenie może powodować, że osoby uzależnione tracą nadzieję i nie podejmują leczenia, zakładając z góry, że nie ma dla nich ratunku. W rzeczywistości uzależnienie to choroba przewlekła, którą można skutecznie leczyć, by wieść szczęśliwe i zdrowe życie.
Podobnie jak inne choroby przewlekłe, na przykład cukrzyca czy nadciśnienie, uzależnienie wymaga odpowiedniego leczenia i pracy nad zmianą stylu życia. Kluczowym elementem terapii jest nie tylko odstawienie substancji, ale także nauka, jak radzić sobie z trudnymi emocjami, pokusami i sytuacjami, które mogą prowadzić do nawrotu. Terapia dostarcza narzędzi, które pomagają w budowaniu trwałych nawyków i zdrowych schematów działania.
To prawda, że osoby, które przeszły uzależnienie, mogą być bardziej podatne na nawroty – ale to nie oznacza, że zawsze będą one miały miejsce. Nawroty nie są porażką, a raczej częścią procesu zdrowienia. Właśnie w takich chwilach szczególnie ważne stają się umiejętności zdobyte podczas terapii: rozpoznawanie ryzykownych sytuacji, stosowanie strategii radzenia sobie ze stresem i budowanie sieci wsparcia. Co więcej, wiele osób po zakończeniu terapii odnajduje w sobie siłę i determinację, by nie tylko żyć zdrowo, ale także wspierać innych. Byli pacjenci często stają się liderami grup wsparcia lub motywacją dla tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją drogę do zdrowia. Ich historie są dowodem na to, że można przezwyciężyć uzależnienie i stworzyć nowe, wartościowe życie.
„Terapia to tylko rozmowy.”
Kiedy myślimy o terapii, często wyobrażamy sobie gabinet, w którym pacjent rozmawia z terapeutą o swoich problemach. Choć rozmowy są ważnym elementem leczenia, terapia uzależnień to znacznie więcej niż tylko dialog. Proces zdrowienia obejmuje różnorodne metody pracy, które wspierają pacjenta na wielu poziomach – emocjonalnym, psychicznym i fizycznym.
Jedną z kluczowych technik wykorzystywanych w terapii uzależnień jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT). To podejście pomaga pacjentom zrozumieć mechanizmy stojące za ich uzależnieniem, rozpoznać destrukcyjne wzorce myślenia oraz nauczyć się, jak je zmieniać. Dzięki temu pacjent nie tylko unika substancji uzależniających, ale także odbudowuje swoje życie na zdrowszych fundamentach.
Równie ważne są techniki relaksacyjne i mindfulness, które pomagają zarządzać stresem, napięciem oraz trudnymi emocjami. Praktyki te uczą, jak być obecnym tu i teraz, zamiast uciekać w uzależniające substancje czy zachowania. Są one szczególnie skuteczne w sytuacjach wywołujących pokusę powrotu do nałogu.
Wielu pacjentów czerpie ogromne korzyści z zajęć grupowych. Wspólna praca z innymi osobami o podobnych doświadczeniach daje poczucie wspólnoty, zrozumienia i wsparcia. To właśnie grupa często staje się miejscem, w którym pacjenci uczą się akceptacji, wyrażania emocji i budowania nowych relacji.
Niektóre ośrodki, w tym nasz na Majorce, włączają także elementy terapii artystycznej, pracy z ciałem czy aktywności na świeżym powietrzu. Dzięki temu podejściu pacjenci mają okazję odkrywać nowe pasje, rozwijać kreatywność oraz uczyć się, jak czerpać radość z życia bez uzależnień. Nasza lokalizacja wśród malowniczej przyrody Majorki sprzyja integracji z naturą, co pomaga w pełniejszym powrocie do równowagi. Codzienne spacery, ćwiczenia na świeżym powietrzu czy warsztaty artystyczne stanowią ważny element terapii, umożliwiając pacjentom znalezienie spokoju i wewnętrznej harmonii.
„Terapia uzależnień jest przeznaczona tylko dla osób z problemem alkoholu lub narkotyków.”
Wielu ludzi uważa, że terapia uzależnień dotyczy wyłącznie osób z problemami alkoholowymi lub narkotykowymi. Jednak uzależnienia mają wiele różnych form i mogą dotyczyć nie tylko substancji psychoaktywnych, ale także zachowań, które w sposób kompulsywny wpływają na życie jednostki. Współczesna terapia uzależnień jest elastyczna i dostosowana do indywidualnych potrzeb pacjentów, uwzględniając szeroki wachlarz uzależnień.
Uzależnienia behawioralne, takie jak hazard, seks, gry komputerowe, zakupy, czy pracoholizm, są równie powszechne i równie szkodliwe, jak uzależnienia od substancji. Często mogą prowadzić do problemów emocjonalnych, finansowych, a nawet zniszczyć życie społeczne i zawodowe. Terapia uzależnień obejmuje teraz również pomoc w radzeniu sobie z tymi rodzajami nałogów, umożliwiając pacjentom powrót do równowagi i zdrowego funkcjonowania.
Współczesne uzależnienia obejmują również uzależnienie od technologii, w tym od mediów społecznościowych i gier online. Okazuje się, że ich wpływ na mózg jest podobny do działania substancji uzależniających – stymulują układ nagrody, co może prowadzić do kompulsywnego zachowania i trudności w kontrolowaniu korzystania z technologii. Takie uzależnienia stają się coraz powszechniejsze, a pomoc w ich leczeniu wymaga nowoczesnych, dostosowanych do współczesnych wyzwań metod terapii.
Terapia uzależnień jest więc nie tylko dla osób uzależnionych od alkoholu czy narkotyków. Dzięki szerokiemu zakresowi metod leczenia, pacjenci mogą uzyskać pomoc niezależnie od rodzaju uzależnienia, z jakim się zmagają. Niezależnie od tego, czy problemem jest substancja, czy zachowanie, istnieje skuteczna terapia, która pomoże wrócić do zdrowego i pełnego życia.
„Trzeba osiągnąć dno, żeby zacząć terapię.”
Mit „osiągnięcia dna” jest bardzo powszechny i niestety niejednokrotnie prowadzi do niepotrzebnego cierpienia. Wiele osób, które zmaga się z uzależnieniem, często czeka na moment, kiedy sytuacja stanie się naprawdę tragiczna – zarówno w kontekście zdrowia, jak i życia osobistego czy zawodowego – zanim zdecyduje się na rozpoczęcie terapii. To przekonanie jest nie tylko nieprawdziwe, ale również niebezpieczne.
Prawda jest taka, że im wcześniej podejmuje się decyzję o terapii, tym większe są szanse na szybszą poprawę. Wczesna interwencja daje możliwość uniknięcia poważniejszych konsekwencji zdrowotnych, społecznych czy zawodowych, a także pozwala zaoszczędzić bliskim wielu trudnych chwil. Uzależnienie to choroba, która rozwija się stopniowo, a im szybciej zostanie podjęta decyzja o leczeniu, tym mniej bolesne będą zmiany.
Nie trzeba czekać na dramatyczne wydarzenia, by rozpocząć terapię. W rzeczywistości każdy moment jest dobry, by zdecydować się na pomoc i rozpocząć proces zdrowienia. Terapia uzależnień nie jest jedynie dla tych, którzy osiągnęli swoje „dno”. Działanie na wcześniejszym etapie może pomóc w skuteczniejszym zarządzaniu nałogiem, unikając późniejszych problemów zdrowotnych, finansowych, zawodowych czy rodzinnych.
Warto pamiętać, że wczesna interwencja jest kluczem do skutecznego leczenia. Zdecydowanie się na terapię na wczesnym etapie uzależnienia daje szansę na uniknięcie rozwoju choroby i może zapobiec sytuacjom kryzysowym. Leczenie uzależnienia jest procesem, który najlepiej przejść wtedy, gdy problem zaczyna się pojawiać, a nie dopiero wtedy, gdy sytuacja staje się dramatyczna. Wczesna decyzja to nie tylko krok ku lepszemu zdrowiu, ale także szansa na odzyskanie kontroli nad życiem zanim uzależnienie przejmie pełną władzę.
„Terapia to oznaka słabości.”
Wielu osobom, które rozważają terapię uzależnień, towarzyszy przekonanie, że podjęcie decyzji o leczeniu to oznaka słabości. W rzeczywistości jest to jedno z najodważniejszych i najtrudniejszych działań, które można podjąć. Podjęcie decyzji o terapii wymaga nie tylko przyznania się do problemu, ale także ogromnej gotowości do zmiany. To akt wewnętrznej siły i determinacji, który pokazuje, że osoba jest gotowa podjąć wysiłek, aby poprawić jakość swojego życia.
Przyznanie się do uzależnienia i chęć pracy nad sobą to moment, w którym można zacząć odzyskiwać kontrolę nad własnym życiem. Wbrew popularnym przekonaniom, osoby korzystające z terapii nie są słabe – wręcz przeciwnie, są odważne, bo decydują się stawić czoła swoim problemom, przełamać opór przed zmianą i poszukać pomocy. Wymaga to ogromnej siły, by wyjść ze swojej strefy komfortu i zmierzyć się z bolesnymi emocjami oraz trudnościami.
Badania pokazują, że osoby, które angażują się w proces terapii, rozwijają większą samoświadomość oraz zdolność radzenia sobie z trudnościami, niż osoby, które unikają pracy nad sobą. Terapia pomaga w lepszym rozumieniu siebie, swoich potrzeb oraz mechanizmów, które kierują zachowaniami. To proces, który uczy odporności na stres, zarządzania emocjami oraz rozwiązywania problemów, co sprawia, że osoby po terapii stają się bardziej elastyczne i odporniejsze na trudności życia codziennego.
Szukanie pomocy w obliczu uzależnienia to również znak dojrzałości i odpowiedzialności. To dowód na troskę o siebie i swoich bliskich. Osoby, które podejmują terapię, pokazują, że są gotowe inwestować w siebie, dbać o swoje zdrowie psychiczne i fizyczne oraz odnaleźć równowagę w swoim życiu. To krok ku większemu zrozumieniu siebie i lepszym relacjom z innymi. Terapia to więc znak nie słabości, a odwagi w obliczu wyzwań.