Kim jest 'wysokofunkcjonujący alkoholik'?

„Wysokofunkcjonujący alkoholicy” lub „funkcjonujący alkoholicy” to potoczne określenia na kogoś, kto jest uzależniony od alkoholu, ale nadal jest w stanie stosunkowo skutecznie funkcjonować w życiu codziennym. 

Termin „funkcjonujący alkoholik” nie jest diagnozą medyczną. Osoby, które tego doświadczają, można by właściwie nazwać osobami cierpiącymi na zaburzenia związane z używaniem alkoholu, ale w przeciwieństwie do ‘klasycznego’ alkoholizmu ich objawy nie obejmują załamania życia zawodowego, społecznego i rodzinnego.

Być może spotkałeś się też z terminem „obecnie funkcjonujący”, używanym do podkreślenia, że ​​zdolność danej osoby do funkcjonowania w danej chwili jest mało prawdopodobna. Uzależnienie od alkoholu ma z reguły druzgocący wpływ nażycie, ale to, po jakim czasie wpłynie na codzienne funkcjonowanie, będzie się różnić w zależności od osoby.

Jak to działa

Wysokofunkcjonujący alkoholik to ktoś, kto nawykowo pije niezdrowe ilości alkoholu, zachowując jednocześnie pewien poziom sukcesu zawodowego i osobistego. Według sondażu rządowego około 20%alkoholików w Ameryce to wysokofunkcjonujący alkoholicy. Wielu z nich odnosi sukcesy w pracy i w domu, a czasami ich przyjaciele i rodzina nawet niewiedzą, że mają problem.

Wysokofunkcjonujący alkoholik może utrzymać pracę i założyć rodzinę pomimo ukrytej walki z uzależnieniem od alkoholu. Wysokofunkcjonujący alkoholicy często ukrywają powagę swojego nadużycia przed przyjaciółmi i bliskimi.

Wielu dobrze funkcjonujących alkoholików zaprzeczy swojej walce z uzależnieniem od alkoholu. Niektórzy mogą nawet pomyśleć, że alkohol pomaga im osiągnąć sukces, czyniąc ich bardziej towarzyskimi lub czarującymi. Wysoko funkcjonujący alkoholicy często nie są świadomi wpływu swojego zachowania na najbliższych.

Ważne jest, aby zrozumieć, że osiągnięcia tych ludzi są osiągane pomimo, a nie dzięki piciu alkoholu. Niezależnie od osobistych sukcesów, długotrwałe nadużywanie alkoholu niesie ze sobą poważne zagrożenia dla zdrowia i wiele innych negatywnych konsekwencji. Niestety połączenie zaprzeczania i braku wsparcia ze strony rodziny i przyjaciół często uniemożliwia dobrze funkcjonującym alkoholikom podjęcie leczenia. Niemniej jednak dobrze funkcjonujący alkoholicy są narażeni na ryzyko medyczne i prawne wynikające z nadmiernego picia. Na przykład dobrze funkcjonujący alkoholicy są bardziej skłonni do picia i prowadzenia pojazdów oraz rozwijają marskość wątroby w wyniku upijania się.

Obalanie stereotypów

Kiedy ludzie myślą o ‘alkoholiku’, najczęściej mają przed oczami kogoś biednego, może nawet bezdomnego, niewykształconego, brudnego. Jest to jednak tylko i wyłącznie stereotyp, które ma niewiele wspólnego z rzeczywistością. Tak naprawdę bowiem choroba alkoholowa może dotknąć każdego. Chorują na nią młodzi i starzy, kobiety i mężczyźni, bogaci i biedni, sportowcy, aktorzy, politycy, duchowni, lekarze czy nauczyciele. Różnica jest tylko taka, że niektórym udaje się sprawiać wrażenie, że mają wszystko pod kontrolą, bo nadal odnoszą sukcesy zawodowe a ich rodzina wygląda jak z tak zwanego obrazka. I wbrew pozorom wcale nie ma im czegoś zazdrościć, ponieważ takim osobom o wiele trudniej jest przyznać się do uzależnienia i kieruje nimi o wiele większy lęk przed terapią i ujawnieniem swojej tajemnicy.

Mechanizm zaprzeczania

Wiele osób cierpiących na zaburzenia związane z używaniem alkoholu ma trudności z przyznaniem się, że rozwinęło się uzależnienie od substancji. Dotyczy to zwłaszcza funkcjonujących alkoholików. W przeciwieństwie do niektórych osób, których życie zostało poważnie zniszczone z powodu alkoholu, dobrze funkcjonujący alkoholicy mogą nie być w stanie dostrzec znaczących konsekwencji swojego picia.

Ten poziom zaprzeczania może być bardzo trudny do przezwyciężenia i utrudnia bliskiej osobie dotarcie do funkcjonującego alkoholika. Jeśli martwisz się o związek bliskiej osoby z alkoholem, ważne jest, abyś podszedł do tematu ze współczuciem i w czasie, gdy ta osoba jest trzeźwa.

Argumentami wysokofunkjonujących alkoholików na to, że nie mają problemów z uzależnieniem są najczęściej zdania typu:

• „Odniosłem sukces, więc jak moje picie może wymknąć się spod kontroli?”
• „Płacę rachunki, mam wielu przyjaciół i dobrą pracę”.
• „Kupuję tylko drogie alkohole”.
• „Nie doznałem trudności ani szkód w moim życiu z powodu alkoholu”.
• Każdy pije tak jak ja, to normalne.

Czynniki ryzyka

1. Stres w pracy, domu.
2. Nieleczone problemy ze zdrowiem psychicznym
3. Depresja - w tym depresja alkoholowa.
4. Zaczęcie picia we wczesnym wieku.
5. Częste przekraczanie ogólnie przyjętych dawek alkoholu.
6. Genetyka - uważa się, że posiadanie bliskiego krewnego z problemem alkoholowym zwiększa ryzyko wystąpienia tej choroby.

Jak rozpoznać, że ktoś jest wysokofunkcjonującym alkoholikiem

Jedne z najczęstszych i najłatwiejszych do zauważenia oznak, że bliska nam osoba jest wysokofunkcjonującym alkoholikiem to:

1. Piją zamiast jeść.

2. Ich zachowanie zmienia się znacząco podczas picia.

3. Nie mogą wypić tylko jednego drinka.

4. Często tracą przytomność po wypiciu.

5. Zawsze mają wytłumaczenie, dlaczego piją.

6. Często żartują na temat alkoholu.

7. Ukrywają swój alkohol.

8. Doświadczają wstydu z powodu swojego zachowania.

9. Często piją już przed wyjściem na imprezę.

10. Prowadzą samochód pod wpływem.

Jak pomóc wysokofunkcjonującym alkoholikom

Pomoc doraźna to na przykład zabieranie kluczyków do samochodu, kiedy przypuszczamy, że ktoś próbuje wsiąść do auta pod wpływem alkoholu. Być może ratujemy w ten sposób nie tylko bliską nam osobę, ale i innych ludzi na drodze. Dużo lepszym, bo długofalowym rozwiązaniem będzie przekonanie takiej osoby do podjęcia terapii. Można zacząć od terapii ambulatoryjnej (spotkania w gabinecie psychoterapeuty lub online) albo od terapii stacjonarnej (kilkutygodniowy pobyt w ośrodku terapii uzależnień). Przed podjęciem którejkolwiek ze wspomnianych form terapii warto wykonać najpierw profesjonalny detoks organizmu oferowany przez różne kliniki uzależnień.